In de vele organisaties waarin ik heb gewerkt, is er een die echt heel anders is dan de anderen. Onze Krijgsmacht. Ik heb er inclusief dienstplicht veertien jaar genoten.
Wat is dat verschil dan precies?
Dat zit ‘m naar mijn mening in vier kernwaarden: discipline, eerlijkheid, teamspirit en loyaliteit. (Wat overigens niet wil zeggen dat deze waarden in andere organisaties volledig ontbreken, maar ik denk dat in de Krijgsmacht deze waarden toonaangevend zijn).
Onder discipline versta ik het “ongemakkelijke kunnen opbrengen en gewoon doen”. Vaak wordt er nogal neerbuigend gesproken over discipline, alsof het iets negatiefs is. Een vergelijking met een kop koffie. Je hebt niets aan de koffie als je geen goede mok, kop of beker hebt om het in te doen. “Dan loopt het door je handen”…De discipline is als de mok of kop, een voorwaarde. Discipline is in mijn ogen de basis van succes. Topsporters worden nooit topsporters als ze niet over een ijzeren discipline beschikken en dat geldt ook voor de top in het bedrijfsleven. Het verschil met de Krijgsmacht is dat daar de discipline in alle lagen van de organisatie is terug te vinden. De ultieme inzet is uiteindelijk het riskeren van het eigen leven voor het goede doel. Het toppunt van het “ongemakkelijke kunnen opbrengen” zou je kunnen zeggen. De discipline wordt in de trainingen en oefeningen op grondige wijze ingebracht en versterkt. Het wordt door de soldaten, onderofficieren en officieren door de dagelijkse blootstelling uiteindelijk innerlijke discipline – vanuit wilskracht gedreven – die het verschil maakt. Dat gaat veel verder dan in menige organisatie in het bedrijfsleven of bij overheidsinstellingen, waar doorgaans toch bij een zeker deel van het personeel een acht-tot-vijf mentaliteit de norm is. (Ik denk overigens dat in de cultuur verankerde discipline ook aanwezig is bij onderdelen van de Politie of Brandweer).
De Krijgsmacht is ook een oprechte organisatie, met eerlijke feedback over presteren. Een recht-toe-recht-aan vorm van communicatie die verfrissend werkt. Dit is ook de basis voor de teamspirit: “Niemand is belangrijker dan het team”.. Het uiteindelijke overleven hangt af van de complementariteit. Je moet op elkaar kunnen vertrouwen, je kent elkaar door en door. In de training wordt veel gewerkt met “grensverleggende activiteiten”, waarbij elkaar steunen en verder gaan dan je vooraf voor mogelijk hield worden ontwikkeld. Denk aan oefeningen met veel fysieke inspanning, weinig slaap en in onplezierige weersomstandigheden. Maar ook karaktervormende activiteiten als parachutespringen, ski-training, survival training, duiken, enz.
Tot slot de loyaliteit. Een niet te onderschatten waarde. Die loyaliteit is van twee kanten. Van de organisatie naar de mensen en van de mensen naar de organisatie. Je kunt in de Krijgsmacht niet eenvoudig ontslagen worden, en de organisatie ontwikkelt zijn mensen vanuit het principe “education permanente”. Vanuit de medewerkers gezien gaat het gros van de onbepaalde tijd gecontracteerden met pensioen bij deze organisatie, waar ze in jonge jaren zijn gestart. Dat maakt een hechte organisatie. De verhouding van verantwoordelijkheden en salarishoogte is opvallend. Een generaal heeft een enorme verantwoordelijkheid met een goed salaris. Maar dat salaris lijkt in de verste verte niet op dat van een topfunctionaris in het bedrijfsleven. De “Balkenendenorm” is van toepassing. Ondanks dat is er sprake van passievolle inzet.
Ik vind het daarom niet vreemd dat programma’s als “Kamp van Koningsbrugge” en de Belgische variant “Kamp Waes”” zo populair zijn. Er valt veel van de Krijgsmacht en de mensen die erin werken te leren. In mijn volgende blog schrijf ik over de zes weken jungletraining in Maleisië, die ik als kapitein van de Luchtmobiele Brigade eind vorige eeuw heb mogen beleven. Een absoluut hoogtepunt in mijn leven. De leermomenten van die jungletraining hebben me al die jaren daarna behoorlijk geholpen.